25 mei 2016

Brussel blokkeert nieuwe stap in circulaire zuivelketen

Prins Carlos de Bourbon de Parme houdt vandaag de Rede van Fryslân. Deze vijfde editie staat in het teken van de circulaire economie, een economisch systeem waarbij zoveel mogelijk producten hergebruikt worden. Er bestaat geen afval, alles is een grondstof. De circulaire economie is een prioriteit van Nederland tijdens het EU-voorzitterschap. Afgelopen zaterdag publiceerde dagblad Trouw de visie van NZO-directeur Tjeerd de Groot over circulaire economie in de zuivelsector. Lees hieronder deze bijdrage.

Brussel blokkeert nieuwe stap in circulaire zuivelketen

In de kringloopeconomie is een afvalvrije samenleving het hoogste ideaal. De nu zo hippe principes van het ‘circulaire denken’ over economie en duurzaamheid worden in de zuivelsector al eeuwenlang toegepast. Alleen belet ‘Brussel’ om de volgende stap voorwaarts te zetten. Geef de sector de ruimte om overtollige mest op een betere manier te gebruiken dan er afvalbergen mee te bouwen.

Sinds mensenheugenis zorgen koeien voor kortgeschoren grasvelden. Bovendien weten zij het voor mensen onverteerbare gras om te zetten in melk, een even voedzaam als veelzijdig product. Graslanden bovendien waar nauwelijks iets anders zou groeien. Melk maar ook andere zuivelproducten als kaas, boter en yoghurt bieden miljarden mensen een dagelijkse portie vol eiwitten, mineralen en vitamines. Het is gezond, lekker en betaalbaar. Met dank aan de koeien. De mest die zij uitscheiden voedt het gras. Het is de circulaire economie in optima forma.

De zuivelketen gaat niet alleen van gras tot glas. De sector weet met innovatieve toepassingen melk en zuivel ook anders te verwerken. Waardevolle ingrediënten vinden hun weg naar andere voedings-middelen of worden benut bij de productie van medicijnen. En een voormalig restproduct zoals wei – dat ontstaat bij de productie van kaas – vormt de basis van babyvoeding en sportdranken. Zo gaat geen druppel in de zuivelketen verloren. Ook wordt al op kleinere schaal biogas, geproduceerd met afvalproducten van de boerderij, gebruikt voor het transport van de melk van de boerderij naar de fabriek. Dit levert bovendien een aanzienlijke vermindering van de CO2-uitstoot op. Meer en meer zijn de oude afvalstoffen nieuwe grondstoffen.

Dat neemt niet weg dat er nog huiswerk openstaat. Met het verdwijnen van de melkquota is de melkproductie toegenomen. Een hogere melkproductie zorgt echter wel voor meer milieubelasting. We hebben met elkaar afgesproken dat een melkveehouder in principe voldoende grond moet hebben om haar of zijn eigen mest te verwerken. Eventueel overtollige mest kan vergist worden. Daarmee ontstaat biogas dat gebruikt kan worden als duurzame energiebron. Het restproduct, genaamd digestaat, zou weer als natuurlijke mest kunnen worden gebruikt om het land te bemesten. Digestaat is daarmee een prima alternatief voor kunstmest, dat wordt geproduceerd met behulp van eindige, fossiele, brandstoffen. Het vergisten kan zo functioneren als de laatste schakel in de circulaire zuiveleconomie.

Helaas lijkt in Brussel het lineaire denken te domineren. Mede vanwege de sterke lobby van de kunstmestindustrie blijft Brussel koeienmest als een afvalstof beschouwen. Op popfestivals is het inmiddels hip om de urine van de bezoekers te recyclen, waarom doen we dit niet met koeienmest?

Dat het vergisten van mest wel degelijk de mogelijkheid biedt om ook op het einde van de rit een duurzame afslag te nemen, stuit in Brussel op weerstand. Inspanningen vanuit verschillende Nederlandse organisaties en politici duwen het dossier in de goede richting, maar wie inzet op een echte circulaire economie, zoals ook de Nederlandse regering voorstaat, geeft ruim baan aan duurzame vernieuwingen. Het vergisten van restmest tot een natuurlijk alternatief voor kunstmest is zo’n vernieuwing. ‘Van gras tot gas’, is het nieuwe devies van de zuivelsector als innovatieve kringloopketen. Dat we daarmee kunstmest de wereld uit kunnen helpen, is mooi meegenomen.

Volg ons op:
© Copyright - Nederlandse Zuivel Organisatie - Privacy policy