Algemeen

15 februari 2024

Grote publicatiebias bij Nutri-Score onderzoek

Onderzoekers in Nederland hebben alle studies naar Nutri-Score onderzocht op validiteit en effectiviteit. Zij ontdekten een grote publicatiebias: “Het merendeel van het onderzoek naar Nutri-Score is uitgevoerd door auteurs die werkzaam zijn bij of verbonden met ontwikkelaars van Nutri-Score: bij het EREN-instituut in Frankrijk”. Deze onderzoeken van ‘affiliated’ auteurs hebben vrijwel allemaal een gunstige uitkomst voor Nutri-Score. Studies met ongunstige uitkomsten zijn vooral afkomstig van onderzoekers die geen relatie hebben met de ontwikkelaars.

“Voedingswetenschappers zijn verdeeld over Nutri-Score als voedselkeuzelogo. Sommige wetenschappers ondersteunen het, anderen hebben veel kritiek. In ons onderzoek hebben we alle wetenschappelijke studies over Nutri-Score onderzocht op validiteit en effectiviteit. Dat biedt inzicht in het nut van Nutri-Score voor het bestrijden van voedingsgerelateerde ziekten in Europa,” aldus co-auteur dr. Stephan Peters. “Daarnaast hebben we gekeken of er een verband is tussen auteursrelaties met de ontwikkelaars van Nutri-Score en de uitkomsten van het onderzoek.”

Vooringenomenheid in studies naar Nutri-Score
Van de 56 onderzoeken van auteurs in dienst van of verbonden met de ontwikkelaars van Nutri-Score hebben 52 onderzoeken (93 procent) een gunstige uitkomst voor Nutri-Score. Van de 49 onderzoeken uitgevoerd door onafhankelijke auteurs heeft 61 procent een ongunstige uitkomst voor Nutri-Score. “Hieruit blijkt dat de conclusies van onderzoeken en publicaties over Nutri-Score onderhevig zijn aan publicatiebias. Dit wijst op vooringenomenheid in de studies die zijn verschenen,” aldus Peters. Ook het WHO/IARC-rapport dat de wetenschap achter Nutri-Score ondersteunt, is geschreven door ‘affiliated’ auteurs.

Niet onderzocht in echte supermarkt
Het onderzoek laat daarnaast zien dat wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt dat Nutri-Score consumenten begeleidt naar gezondere aankopen. Dit is nooit goed in een ‘real-life’ supermarkt onderzocht; alleen online met een beperkt assortiment aan supermarktproducten en met kassabonnen van aankopen in een echte supermarkt. Peters: “De invloed van Nutri-Score op het aankoopgedrag van consumenten in een echte supermarkt met een compleet assortiment is niet onderzocht.”

De auteurs van het onderzoek, dr. Stephan Peters en prof. dr. Hans Verhagen, waren beide lid van de wetenschappelijke commissie van het Nederlandse front-of-pack-logo ‘Het Vinkje’. Peters is manager voeding, gezondheid en duurzaamheid bij de Nederlandse Zuivel Organisatie.

Onafhankelijke evaluatie EFSA
“Er is onvoldoende bewijs om een theoretische gezondheidsclaim te ondersteunen, of het gebruik van Nutri-Score als effectief instrument voor de volksgezondheid. Het beschikbare bewijsmateriaal is daarvoor te beperkt en bevooroordeeld. De Nederlandse en Europese consumenten hebben recht op een goede wetenschappelijke evaluatie van Nutri-Score, uitgevoerd door onafhankelijke onderzoekers die niet verbonden zijn aan de ontwikkelaars van het systeem, en onderzocht in echte praktijksituaties. Daarom pleiten wij voor een onafhankelijke wetenschappelijke evaluatie van Nutri-Score door een instantie zoals de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid. Ons advies is om dat op dezelfde manier te doen als waarop de EFSA gezondheidsclaims op producten evalueert”, aldus prof. dr. Hans Verhagen, co-auteur en voormalig lid van het EFSA NDA Panel.