Herformulering van zuivelproducten

Zuivel speelt een belangrijke rol in een gezond voedingspatroon als bron van voedingsstoffen zoals calcium, vitamine B2 en B12, vitamine A en eiwit. Omdat zuivel een grote productgroep is, bestaat deze zowel uit basisvoedingsmiddelen – zoals melk, yoghurt en kaas – als uit toetjes en snacks. Daardoor levert zuivel als totale productgroep ook een bijdrage aan de gemiddelde inname van toegevoegd suiker, verzadigd vet en zout. De zuivelsector werkt actief mee aan de herformulering van zuivelproducten om het productaanbod als geheel gezonder te maken.

Een van de manieren waarop levensmiddelenfabrikanten kunnen helpen bij de aanpak van overgewicht is het veranderen van de samenstelling van producten. Ook de Nederlandse zuivelindustrie werkt hard aan de productverbetering van zuivelproducten door de hoeveelheid zout in kaas te verlagen en de hoeveelheid toegevoegd suiker in zuiveldranken en zuiveltoetjes. 

Al in 2006 zijn Nederlandse kaasproducenten gestart met een geleidelijke zoutverlaging in Goudse 48+ kaas. En met succes. In 2016 was het zoutgehalte in Goudse kaas teruggebracht met 22%. In 2010 is de zuivelsector ook gestart met het stapsgewijs verlagen van de hoeveelheid toegevoegd suiker in zuiveldranken en toetjes. Sinds 2018 werkt de sector aan de reductie van zout in smeerkaas.  

Verlaging hoeveelheid zout in Goudse 48+ kaas

In de meeste geconsumeerde kaas van Nederland – Goudse 48+ kaas – is in de periode 2006-2016 de hoeveelheid zout met gemiddeld 22% teruggebracht. De hoeveelheid geherformuleerde Goudse 48+ kaas is 360.000 ton per jaar. De nieuwe standaard voor de hoeveelheid natrium in kaas is 687 mg natrium per 100 gram kaas. Bij de kaasfabrikanten die lid zijn van de NZO wordt middels onafhankelijke audits gecontroleerd op deze afgesproken norm.  

De grenzen van zoutverlaging in Goudse 48+ kaas zijn hiermee bereikt. Verdere zoutverlaging heeft ongewenst consequenties op het gebied van voedselveiligheid en kwaliteit. Zout heeft in kaas een belangrijke functie voor de houdbaarheid, stevigheid en smaakbeleving. Bij natuurgerijpte kazen zoals Gouda kaas moet de kwaliteit en veiligheid ook aan het einde van de rijpingstijd gegarandeerd zijn. 

Verlaging toegevoegd suiker in zuiveldranken en toetjes (2015-2021) 

In 2015 heeft de NZO zich gecommitteerd om binnen het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP) een suikerverlaging te realiseren tussen 2015 en 2018. Doel: de hoeveelheid toegevoegde suiker in zuiveldranken en zuiveltoetjes tussen 1 januari 2015 en 1 januari 2018 gemiddeld met 5% verlagen. Hieronder vallen toetjes/puddingen/mouse, yoghurt en kwark, vla (zowel basis als specialties) en zuiveldrinks met smaak. Bij ondertekening van het Preventie Akkoord in 2018 is afgesproken de gemiddelde hoeveelheid toegevoegd suiker met nog eens 5% te doen afnemen in de periode 2018-2021.   

Vóór 2015 hebben Nederlandse zuivelondernemingen al maatregelen genomen om de hoeveelheid toegevoegd suiker in zuiveldranken en toetjes te verminderen. De hoeveelheid toegevoegd suiker is daarbij altijd geleidelijk verminderd en in de meeste gevallen niet vervangen door zoetstoffen. De consument blijft zo de keus houden tussen producten mét en zonder zoetstoffen. Het is belangrijk dat suikerreductie geleidelijk plaatsvindt, om de consument te laten wennen aan een minder zoete smaak en te voorkomen dat hij of zij zelf suiker aan het product toevoegt of kiest voor een ander product. 

Verlaging van zout in smeerkaas 

In de periode 2018-2021 wordt de hoeveelheid zout in smeerkazen teruggebracht. Hiertoe is in juni 2018 een voorstel ingediend bij de WAC van het AVP. De WAC zal het voorstel in de tweede helft van 2018 beoordelen. Bij deze zoutverlaging zal het volgende worden gerealiseerd: 

• Bij reguliere smeerkazen zal het zoutgehalte met gemiddeld 5,4% afnemen door een maximum aan zout van 1050 mg per 100 gram te laten gelden.  
• Bij light-smeerkazen zal het zoutgehalte met gemiddeld 6,5% afnemen door een maximum van 850 mg natrium per 100 gram smeerkaas te laten gelden.  

Zuivelproducten met minder verzadigd vet 

Dankzij het brede aanbod van producten in het zuivelschap kan de consument voor producten kiezen met een verlaagd (verzadigd) vetgehalte. Bij yoghurt en melk wordt deze keuze al sinds eind jaren 60 geboden. In Nederland worden magere en halfvolle zuivelproducten het meest geconsumeerd. Ook bij kaas kan de consument kiezen voor minder vette kaas variërend van 10+ en 20+ tot 30+ en 40+ kaas, waarbij het percentage vet per hoeveelheid droge stof is weergegeven.

Lees voor meer informatie over herformulering van zuivelproducten in het rapport Productherformulering in Nederlandse zuivel.

• Rapport | Productherformulering in Nederlandse zuivel